“De taliban heeft mijn vader ontvoerd. Hij komt nooit meer terug.” Strak kijkt ze me aan als ze dit zegt en stapt naar voren. Ze heeft een imposant voorkomen. Ik was voor haar agressie gewaarschuwd en dus komt de situatie bedreigend op me over. De betrokken zorgverleners vragen zich af vanuit welk beeld ze haar gedrag kunnen duiden. Ze twijfelen of de uitspraken die ze doet voortkomen uit waanideeën, psychosen, persoonlijkheidsproblematiek, trauma of mogelijk toch nog andere oorzaken.
Ik kijk niet naar diagnostiek, maar herken direct het mechanisme van enneagramtype 8; ‘Ik val aan, voordat je mij aanvalt’. Deze mensen ontkennen hun kwetsbaarheid, zoeken controle en zijn impulsief naar buiten gericht.
Met de kennis van dit model in mijn hoofd, snap ik waarom deze vrouw doet wat ze doet. Ik zoek niet naar de oorzaak, maar herken de onderliggende dynamiek. Ik laat haar ‘groot’ zijn, toon respect en spreek uit wat de bedoeling van mijn bezoek is. De duidelijkheid geeft ontspanning. Ze gaat zitten en stelt een aantal directe vragen over mijn aanwezigheid. Iedere keer als iets niet helemaal duidelijk is, verandert haar gedrag. Ze ‘blaast’ zich op en zegt dat de taliban haar vader heeft ontvoerd. Ik verduidelijk op die momenten wat er daarvoor gezegd is en gebruik weinig woorden om te zeggen wat ik wil.
De korte ontmoeting met deze vrouw geeft heel veel informatie, dankzij de kennis van het enneagram. Het enneagram beschrijft negen verschillende persoonlijkheidsstructuren. Iedere structuur kent een eigen drijfveer en heeft eigen mechanismen ontwikkelt om specifieke angsten te maskeren. Met de inzichten van het enneagram is het eenvoudiger om gedragspatronen te doorzien en is het makkelijker om aan te sluiten op onderliggende behoeften.
Als je interesse hebt in dit onderwerp, kan je via op deze pagina https://wederkeriggroeien.nl/ggz/ de reader ‘verschillende persoonlijkheidsstructuren in de GGZ’ opvragen.
